Overdenking 2025 KC06 - Wonen aan de limes (1)

Het Latijnse woord limes betekent zoiets als ‘drempel’, ‘grens’. Dat kan letterlijk zijn, de grens van het Romeinse rijk, een gebied tussen het bekende en het onbekende. Het kan ook figuurlijk gebruikt worden. Het duidt dan een overgangsperiode aan tussen het nu en wat komt; spannend, emotioneel, spiritueel, een ontdekkingsperiode. Wat was komt niet meer terug.

 In de Bijbel komen we vaak zo’n limes tegen: de woestijntijd, de uittocht, een bekeringstijd, ballingschap, de eindtijd etc. Is onze tijd ook zo’n limes?

 We leven op meerdere manieren in een tijd van overgang. Het moderne denken maakt plaats voor postmodern denken. Mensen kijken anders tegen waarheid aan, tegen zekerheid, tegen geloof. De maatschappij individualiseert sterk en dat is versneld door internet en media. De mens van nu denkt anders dan 50 jaar geleden en dat is snel gegaan. 

 Nog niet zo heel lang geleden hadden we het idee dat de grondstoffen niet op konden. Brandstoffen, delfstoffen, vissen in de zee, dieren op het land, er was genoeg. Inmiddels weten we dat dit niet waar is en worden we gedwongen daar anders over te gaan denken. Ook verschuift er van alles op het wereldtoneel. De politieke en economische situatie is onzeker.

 De woestijn is een heel mooi beeld voor de limes. In het geval van Jakob, Elia en de Heer Jezus zien we de woestijn als symbool voor persoonlijke ontwikkeling. Opvallend is dan dat al deze personen juist daar, juist in de limes een Godservaring hebben: Jakob in Bethel, Elia en Mozes op Horeb en de Heer als Hij gedoopt wordt. Als het leven kabbelt, als alles zo zijn gangetje gaat, zoeken we die ervaring vaak niet. In een limes wel.

(of toch juist niet?)

 Mensen zeggen wel eens: ‘Als er weer een oorlog zou zijn, komen de mensen wel weer terug in de kerk’. Het is waar dat dit voor de tweede wereldoorlog gold, maar ik weet niet of dat weer zo zou zijn. We leven in een limes waarin de waarheid verdraaid wordt, waarin veel ontevredenheid is, en waarin ik me afvraag of mensen de weg naar de kerk zomaar zouden vinden. Dat vraagt om een kerk die getuigt, een kerk die iets te zeggen heeft. Een kerk die geestelijke leiding geeft. Dat leren we van Mozes:

 Daar in de woestijn begon het volk zich opnieuw te beklagen. ‘Had de HEER ons maar laten sterven in Egypte,’ zeiden ze tegen Mozes en Aäron. ‘Daar waren de vleespotten tenminste gevuld en hadden we volop brood te eten. U hebt ons alleen maar naar de woestijn gebracht om ons hier allemaal van honger te laten omkomen.’  (Ex. 16: 2,3)

 Mozes zei tegen Aäron: ‘Zeg tegen de hele gemeenschap van Israël: “Wend u tot de HEER, want Hij heeft uw geklaag gehoord.”’ Zodra Aäron dit aan het volk had opgedragen en allen zich met het gezicht naar de woestijn hadden opgesteld, verscheen in een wolk de majesteit van de HEER. (vers 9,10)

 Het volk leeft in een overgangsgebied en verlangt naar hoe het was. Wat was wordt geïdealiseerd en wat komt is nog ongewis. Maar een limes moet je onder ogen zien, erkennen, en God erbij betrekken. Dat is wat Mozes doet. Dat vraagt ook onze tijd. Laten we als kerk wegen en woorden vinden om daarin ons en onze omgeving mee te nemen. De wereld verandert. God blijft dezelfde. Hoe houden we dat bij elkaar??

   (wordt vervolgd)

Ds. Jaap van der Windt